Patrice Riemens on Fri, 6 Jan 2017 10:42:28 +0100 (CET)


[Date Prev] [Date Next] [Thread Prev] [Thread Next] [Date Index] [Thread Index]

[Nettime-nl] Ippolita Collectief: Internet: De democratische Illusie (II.14)


Ippolita Collectief
Internet: De Democratische Illusie.

Hoofdstuk II


Globale democratie of het Chinees-Amerikaans model

Staten zijn heden ten dage hun vermogen kwijt geraakt om de klassieke mechanismen van de vertegenwoordigende (parlementaire) democratie te beheren. Dit is (zeker) het geval met de stembusgang. Ten tijde van de herverkiezing van president Obama hadden veel mensen spraken het over een triomf van Big Data. En op het moment dat wij dit schrijven vragen de traditionele media zich af - niet zonder een zekere mate van schijnheiligheid - hoe groot de invloed van Facebook gaat worden op het resultaat van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Het lijkt wel of online politiek nu aan off-line politiek vooraf gaat. Democratie is het domein van het Internet geworden; men kent het Internet tegenwoordig een soort tovenaars vermogen toe om de stroom van onze privé conversaties in politieke voorspellingen te metamorfoseren.

Wij weten best wel dat er veel mensen zijn die het Internet zien als de wenkend perspectief voor de democratie, al zien zij daarbij over het hoofd dat het Internet voor het grootste deel in handen van privé ondernemingen is. En staten zijn nu bezig zich in grotere blokken te hergroeperen, in 'n soort super-staten, en daarin zoeken zij en gaan ze de samenwerking aan met technologische mega-bedrijven. Global players, global partners - dat lijkt wel het idee te zijn.

Het mag provocerend klinken, maar wij vinden dat je best mag spreken van een Chinees-Amerikaans model, gebaseerd op radicale transparantie. De 'information super-highways' die de regering Clinton voor ogen had in de 90er jaren van de vorige eeuw hebben weliswaar het licht niet gezien, maar niets garandeert dat de Chinese Communistische Partij, die het eeuwige leven beschoren lijkt, er niet in zal slagen zijn poging om een grote, autoritaire, en gelukkige republiek te realiseren. Met de medewerking van het Amerikaanse (VS) militair-industrieel complex is China nu bezig het prototype van een hi-tech politiestaat te worden. Het hoeft nog maar voor elke burger apart een officiële e-mail account aan te maken, een profiel op een sociale media platform van de overheid verplicht te stellen, alsook op toegestane marktplaatsen en opslag ruimte op de servers van het regime. Dus een soort Chinees FaceBook, samen met een Chinese Cloud, gekoppeld aan een Chinees GMail, waarbij de laatste, dankzij totale profilering, alvast aanbeveelt bepaalde aankopen te doen op een Chinees Amazon look-alike. Dit soort scenario's toont wel aan dat het model dat voorgestaan wordt door de technologie giganten (en dan in het bijzonder zij die voortdurend profilering technieken verfijnen om nog meer winst te kunnen maken) perfect aansluiting kunnen vinden op de controle behoeften van autoritaire regimes. Dictaturen zijn verzot op technologische uitvindingen. Wat men dan in het oog moet houden is dat een en ander alleen mogelijk wordt gemaakt door het massaal omarmen van profilering technieken en van de ideologie van de transparantie.

Het autoritaire Chinees kapitalisme is helemaal niet onverenigbaar met het liberaal Amerikaans kapitalisme; in tegendeel, beide systemen ondersteunen elkaar. Om dit te illustreren volstaat het er op te wijzen dat Chinese soevereine fondsen een substantieel deel van de Amerikaanse staatsschuld in hun bezit hebben en dat de Dollar reserves van China groot genoeg zijn om Washington in grote verlegenheid te brengen mocht Beijing dat nodig vinden.

Beide systemen hebben er behoefte aan hun respectievelijke bevolking beter in beeld te krijgen - het is zelfs voor ze van levensbelang. De Verenigde Staten moeten zorgen dat de 'Amerikaanse Droom', die deel uitmaakt ven het 'sociaal contract' van de Dollar, overeind blijft door een overvloed aan consumptie-goederen, terwijl de weg van de subversie (een hypothetisch gebeuren) afgesloten blijft. China, aan zijn kant, moet zijn best doen om de consumptie van de bevolking te verhogen, maar moet vermijden dat die gelijk de weg van de democratie kiest, en dat terwijl het ook nog etnische en religieuze spanningen in de hand moet zien te houden. En beide landen delen hetzelfde geloof in oneindige groei.

Alle, of althans de overgrote meerderheid van de 2.0 bewegingen maken van het Internet gebruik en van de mogelijkheid die het biedt om zich over de grenzen heen te organiseren. Maar deze mogelijkheid bestaat alleen bij de gratie van een min of meer expliciete samenwerking tussen de elites van democratische, autocratische of rond uit dictatoriale landen. Allemaal maken ze gebruik van gevarieerde systemen die tot doel hebben de gebruikers wereldwijd uit te buiten op het cognitieve, emotionele en/of economische vlak. Allemaal profiteren ze van goedkope arbeid en van grondstoffen, vooral in of uit Azie en Afrika. In wezen kun je stellen dat het Internet een soort anti-democratische kortsluiting creert, een vorm van massale uitzonderingstoestand, om het woord van de Italiaanse filosoof Giorgio Agamben te gebruiken [1].


-----------------
[1] Giorgio Agamben, State of Exception, Chicago U.P. (2005) (oorspr Italiaanse editie: 2003)
http://www.press.uchicago.edu/ucp/books/book/chicago/S/bo3534874.html
Wikipedia:
https://nl.wikipedia.org/wiki/Giorgio_Agamben
Toc + text Chapt 1:
https://thebasebk.org/wp-content/uploads/2013/03/Agamben-state-of-exception-.pdf
a review:
https://www.researchgate.net/publication/228161706_Review_Essay_Giorgio_Agamben_State_of_Exception
______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).