[Nettime-nl] Franz is dood

[M Grootveld <rabotnik@xs4all.nl>]

Afgelopen maandagavond is Franz F. Feigl in het Lucas-ziekenhuis te
Amsterdam overleden. Franz was kunstenaar en organisator en als zodanig een
legendarisch figuur in de Amsterdamse culturele ondergrondse van de jaren
tachtig en negentig. In 1983 leerde ik hem kennen toen hij net samen met Ine
Poppe het NL-Centrum had opgericht, een culturele vrijplaats in de
voormalige sleep-in aan de Rozengracht. We organiseerden daar de
daaropvolgende jaren talrijke concerten, van onder meer SPK, Laibach en
Einstürzende Neubauten, en diverse tentoonstellingen en manifestaties.
Franz vormde destijds met Erik Hobijn het duo Wackenhut, een losjes op het
concept van een bewakingsdienst geïnspireerde culturele guerrilla-eenheid,
die te pas en te onpas opdook op plekken waar de officiële kunstwereld zich
manifesteerde.
Franz was ook zijdelings betrokken bij de activiteiten van Radio Rabotnik
TV, een door mijzelf en anderen opgerichte ether- en kabeldissident die
radio- en televisieuitzendingen verzorgde in Amsterdam en omstreken en later
ook als performance- en theatergroep is opgetreden. Zo kan ik me herinneren
dat Franz en ik in de winter van 1986 met een wrakke Mercedes een reis naar
Oostenrijk en Slovenië maakten, die onder meer tot doel had te onderzoeken
in hoeverre er in Oostenrijk een geheime beweging bestond die aanstuurde op
een herleving van het Habsburgse rijk. Dit onderzoek resulteerde in een
filmpje getiteld "A.E.I.O.U." waarin gesuggereerd werd dat een dergelijke
operatie op handen was en feitelijk werd aangestuurd door de Aktionisten,
een groep Oostenrijkse kunstenaars die eind jaren zestig bekendheid had
gekregen en waarvan een deel zich in de jaren zeventig was gaan bezighouden
met het opleiden van kunstguerrilla's (jawel, in trainingskampen in de
Oostenrijkse Alpen. De Amerikanen moesten eens weten...) Het filmpje was
bedoeld voor het VPRO-televisieprogramma "Het Lab", maar is daar om
onduidelijke redenen nooit uitgezonden.
Eind jaren tachtig, begin jaren negentig ging Franz zich steeds meer
toeleggen op het organiseren van grootschalige projecten, als onderdeel van
het Amsterdamse ZomerFestijn of op eigen titel. Bekende projecten uit die
tijd zijn onder meer de optredens van Survival Research Laboratories op het
KNSM-eiland en van Von Magnet in de ADM-hal. Ook heeft Franz met een groep
kunstenaars een weekeind lang het forteiland Pampus bezet gehouden
('geannexeerd', zoals hij dat zelf noemde). In 1990 organiseerde hij samen
met Geert Lovink de Wetware Convention in de Melkweg, waar voor het eerst
een verband werd gelegd tussen de culturen van de oude en de nieuwe media.
Door de onervarenheid met dit soort complexe evenementen eindigde de Wetware
Convention in een feestelijke chaos en een spontane houseparty, compleet met
(wat toen nog heel erg nieuw was) VJ's die dankbaar gebruik maakten van de
aanwezige video- en computerapparatuur.
In de tweede helft van de jaren negentig kwam Franz steeds meer in de ban
van de veelbelovende mogelijkheden van de nieuwe media. Samen met onder meer
Erik Hobijn en  Dick Verdult vormde hij de Netband. Een van hun projecten
was het laten uitbroeden van een ei op het net. Daartoe werd een speciale
ruimte gebouwd, die de internetgemeenschap in staat stelde om op afstand de
temperatuur te regelen, het kuiken van eten te voorzien en het hok schoon te
houden. Het kuiken zou sterven als niemand zich erom zou bekommeren.
Een ander project waar Franz zich in deze tijd mee bezighield, was Datum,
aanvankelijk een onregelmatig verschijnend tijdschrift en later een website
over theater en aanverwante zaken.
Franz is al die jaren een wat raadselachtig, teruggetrokken figuur gebleven,
met een merkwaardig maar buitengewoon grappig soort humor en een lichte
neiging tot zelfkastijding. Ik zal hem erg missen.
Hij wordt morgen (vrijdag 28 september) begraven op begraafplaats Sint
Barbara aan de Spaarndammerdijk 312 in het Westelijk Havengebied van
Amsterdam. Van 12 tot 13 uur kan er afscheid van hem genomen worden in de
kapel aldaar, om 13 uur begint de begrafenisceremonie. Na afloop daarvan is
er een receptie in Club de Ville op het nabijgelegen
Westergasfabriekterrein, in de zaal aan het water. Deze plek ligt op
loofafstand, dus mensen die met de auto komen kunnen die auto (gratis) laten
staan op het parkeerterreintje bij Sint Barbara. Tussen 18 en 20 uur is er
vervoer met pendelbusjes geregeld naar Het Buitenland bij het Nieuwe Meer,
waar door een aantal vrienden van Franz een maaltijd zal worden geserveerd.


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).