Re: [Nettime-nl] Bilwet: De Wereld van Morgen

["R.J.Reekers" <etld@globalxs.nl>]

Aloha,

Het stukje van Geert en Bilwet is te mooi om in te knippen, maar te uitdagend
om te laten liggen (hoewel ik van Menno nog steeds geen duidelijk antwoord heb
gehad om onze visie op de nettime-list te profileren ;o)

De toekomst, so much is true, ligt besloten in ons verleden. Elke denkbare
toekomst is mogelijk, omdat "denkbaar" al wortelt in ons denkraam, ons
verleden. Alles wat we ons kunnen bedenken, kunnen we doortrekken naar een nog
komende tijd.
De door Bilwet en Geert geschetste toekomst is echter niet waarschijnlijk. Er
moeten immers teveel keuzes worden gemaakt op maatschappij-richtinggevend
niveau. Ingrijpende keuzes, revolutionair zelfs, binnen 1 of 2 generaties. Dat
laten wij ons niet gebeuren. "Wij" dat zijn de individuen in wat wij nu noemen
"democratische samenlevingen".

"Maar beste Richard", zou de vraag kunnen luiden, "hoe ziet de toekomst er
volgens jou dan uit?" Ik hoop een andere dan dat ik meen te weten. Voor de
situatie die ik meen te weten, pak ik de grootste aanjagers, de drivers, van de
Westerse samenleving vanaf begin Moderne Tijd tot en met vandaag, en die trek
ik evenzoveel jaren door naar de andere kant van vandaag. Groei en Economie
zijn daarbij de sleutelwoorden, drang tot onderscheiding (Unique Selling
Points) van bedrijven, en persoonlijke welvaart (gerelateerd aan de dan
geldende samenleving), of:  "werk-werk-werk",  het hoogste doel van een
sociaal-toch-wel-bewogen overheid; dat leidt tot een wereld buiten deze wereld.

Kijk naar het verleden en kijk om je heen; zie wat (economische) expansie doet,
ook in geografische zin. Over 300 jaar handelen we (weer) met kolonieen. Maar
nu niet meer overzee, maar dienen zeeen van ruimte te worden overbrugd. Mars,
ruimtestations, wie zal het zeggen? En iedere (natuur)ramp along the way, die
wij zelf in de hand werken, nu al, die zullen we overwinnen. Of het nu tekorten
zijn in fossiele brandstoffen, broeikaseffecten; de winsten uit het dan
verleden, ook de immateriele, zijn te hoog geworden om die zomaar op te geven.
Oorlog is verleden tijd, want oorlog is te duur. Want oorlog bleek iedere keer
tot 2001 verwoestender. En wij, diezelfde wij als hierboven, laten niemand meer
sturen die hieraan kan tornen. Bewijsje: over 30 jaar zullen publieke opinie en
markteconomie ervoor hebben gezorgd dat we (eindelijk) in wagens rondrijden die
zero-uitstoot hebben.
 
"En op welke hoop je dan, mijn waarde orakellist?" Ik hoop op een toekomst voor
de kleinkinderen van mijn dochter, voor mijzelf misschien al, die nog
wezenlijker verschilt dan die uit het schrijven van Geert en Bilwet. Ik hoop op
een toekomst die, zomaar, er ineens is. Zo hard waren we aan het onderzoeken of
we nog economisch-efficientere voortstuwingsmethoden konden bedenken, zo hard
werkten bedrijven aan het verbeteren van proces, product en imago, zo hard etc.
etc. dat we ineens stuitten op nog fundamentelere wetten dan die we anno 2001
in al onze arrogantie voor Waar hielden. Beelden van de wereld, van onze plek
in dit universum, die net zover van vandaag afstaan als klassieke beeld van
Eucidicles maar dan aan de verleden kant.

Ik hoop op een paradigma shift, en ik verwacht dat er zeer binnenkort bedrijven
zullen opstaan die eenzelfde soort hoop zelfs openlijk in hun identiteit zullen
opvoeren. Om zichzelf te onderscheiden ten opzichte van de concurrent die
verder in niets meer verschilt. En hier komen hoop en verwachting bij elkaar.
Hoe meer bedrijven hetzelfde hopen, des te meer bedrijven moeten doen wat ze
uitdragen. Want diezelfde immer groeiende informatiemaatschappij maakt de klant
mondiger, bewuster, dan de groei hierin tot op de dag van vandaag. Nog minder
snel laten zij zich iets op de mouw spelden, want weg zijn ze zo, naar het
bedrijf dat meer deze emotionele behoefte bevredigt. Voordat je het weet zitten
we er al middenin. Sterker nog, het is al begonnen! 2001, A market economic
odyssee.

Een jaar gewenst zoals je het jezelf zou wensen,
http://www.etld.nl
 

Richard Reekers
 

geert lovink schreef:

> De wereld van morgen
> door Bilwet
>
> "Alles gaat voorbij, maar de verkeerde kant op." Commandante Malaria
>
> Het kan niet elke dag toekomst zijn. De toekomst is niet veeleisend,
> maar als ze om onze aandacht vraagt, vergt dat een gepaste houding. In
> de toekomst betreden we een gewijde, virtuele omgeving waarin we de
> alledaagse beslommeringen even aan de kant zetten. De religieuze inzet
> is in de toekomst, anders dan in de kerk, niet op de eeuwigheid van het
> hiernamaals geprojecteerd, maar heeft een minimumdrempel van dertig
> jaar en een maximum van honderd. Onder de dertig jaar is toekomst
> beleid en boven de honderd science-fiction. De toekomst zoals wij die
> kennen, heeft de menselijke maat van de gemiddelde levensverwachting.
> Is de toekomst eenmaal aangebroken, dan begint de eeuwigheid van de
> dood.
>
> De toekomst is een grensgeval. Als onbekende, onzekere factor roept ze
> zowel wensdromen als nachtmerries op. De toekomt omkleedt de
> vooruitgeschoven wetenschap van de eigen sterfdag met een belangwekkend
> maatschappelijk scenario, waardoor de onvermijdelijkheid van de eigen
> dood á,áá,án onder vele mogelijkheden wordt. Toekomst is een sacrale manier
> om de dood bespreekbaar te maken.
>
> De toekomst is ook een rite de passage van ontluikende sexuele
> gevoelens naar een vaste relatie. Een gevoel van spanning wordt door
> de toekomst gekoppeld aan arbeidszin. Het zweverig dromen van de
> verliefdheid moet de concrete gestalte van een maatschappelijk visioen
> krijgen, in concreto: de loopbaanplanning.
>
> Tenslotte is toekomst altijd een pedagogisch initiatief, waarbij de
> nadruk ligt op speelsheid en niet op dwang. De onbekendheid van de
> toekomst wordt breed uitgemeten, terwijl tegelijkertijd de
> veiligheidsgordels strak worden aangetrokken. Want in de tijd die nog
> moet komen zal het afgelopen zijn met de spelletjes.
>
> In het kinderboek 'De wereld van morgen' uit 1970 krijgen de jonge
> lezertjes het paradijs niet op een presenteerblaadje aangeboden. Vroeg
> of laat krijgt iedereen de verantwoordelijkheid voor de wereld op de
> schouders gelegd: "Als u bij de hedendaagse jeugd behoort, mag het land
> van de toekomst bij u niet alleen in gedachten bestaan, maar dan moet u
> er ook daadwerkelijk aan bouwen." In het boekwerk wordt de schoolgaande
> jeugd niet gekleineerd, maar in de beleefdheidsvorm aangesproken,
> waardoor ze voor vol wordt aangezien. En dat is een wens van ieder
> kind. Eindelijk kan het aan de slag en hoeft het niet langer schools
> een stapel boeken door te nemen. De al te bekende gebods- en
> verbodscultuur van de opvoeding wordt in het boek geblindeerd door een
> flitsend beeld van ongekende mogelijkheden.
>
> Tegenover de noodzakelijke discipline staat het vrije, eigen
> initiatief: de toekomst simuleert, bevrijdt, mobiliseert en nodigt uit
> tot enthousiaste produktie. Onze toekomst is een produkt van de jaren
> zestig en ze neemt al in 1970 een voorschot op het eind van de Koude
> Oorlog en de vestiging van de global village. Wil de toekomst wat
> worden, dan zullen alle vastgelopen verhoudingen, van ego tot globo,
> opengebroken moeten worden. De toekomst levert geen problemen, maar
> lost ze op. De ouders zijn nog part of the problem, de jeugd is part of
> the solution. De destabilisering die gepaard gaat met het opruimen van
> alle oude taboes begint en eindigt niet in chaos. Straks zal alles
> anders en toch stabiel zijn, dynamisch en volkomen onder controle. De
> toekomst laat de chaos ver achter zich of ontkent deze categorisch.
> Wanorde is geen onvermijdelijke overgangsfase of buiten-historische
> constante, maar een relict uit een ver verleden. Het zijn juist de
> ouders die in verwarring raken en komen aanzetten met stepping stone
> theorieen. Voorvaders en moeders zitten vast aan hun afkomst. Zij
> komen immers uit het verleden.
>
> Het basiselement van de toekomst is water. De Wereld van morgen opent
> met een hoofdstuk getiteld "De oceanen van overvloed". Komende
> generaties zullen te water moeten gaan, om er "te wonen, te delven en
> te boeren." De Wereld van morgen is een "fascinerende wereld": "We zien
> zacht glanzende torens, tunnels dwars onder de oceaan, vruchtbare
> akkers, fabrieken die het overvloedige voedsel aan de zee onttrekken,
> een gegarandeerd jaarinkomen van 40 000,- Vakanties zijn erg in
> trek. Niemand gebruikt nog echt geld. Huizen kunnen op de zeebodem
> worden gebouwd. Het televisiescherm zendt 3D en in kleur uit. De
> elektronische muur brengt verbindingen tot stand, de huiscomputer
> zorgt ervoor dat robots het huishoudelijk werk goed doen. Er zijn
> tuinen waar men kunstmatig voedsel laat groeien. Mensen brengen
> veranderingen in hun eigen erfelijkheid aan en vergroten hun
> levensspanne tot misschien wel 125 jaar."
>
> Is het op de aardschollen niet meer uit te houden? Dat kunnen we alleen
> maar vermoeden, met die "20 miljard mensen die eens op aarde zullen
> leven". "De met glas overkoepelde vakantiecentra worden gebouwd in
> tamelijk ondiepe en heldere wateren. Sportlui met 'kieuwhelmen' en
> aandrijfraketjes op hun rug verlaten de koepelsteden voor opwindende
> zwemtochten."
>
> De droom van de jaren zestig is het onderdompelen in het water, wat
> kindertaal is voor de sexuele revolutie die toen gaande was en waar de
> lezers middenin zaten. Het water is niet iets waar je bang voor hoeft
> te zijn. De diepzee dope "heeft een uitwerking op het zenuwstelsel
> waardoor de duiker zich erg gelukkig voelt. Men spreekt dikwijls van de
> geestesvervoering van de diepte." Het orgasme van de natte droom "zal
> de aquanaut rechtstreeks kennis laten maken met hare majesteit de
> natuur in een gedaante die nergens haar weerga kent."
>
> Het oceanisch gevoel dat hier wordt gepropageerd, is geen oplossing
> voor een probleem of een therapeutisch middel om de mens te verbeteren.
> Terwijl Freud nog streefde naar een drooglegging van het Es door het
> Ich te laten worden, komen de futurologen met een produktiever
> voorstel. De futurologen scheiden water en land (Es en Ich) resoluut
> van elkaar en voegen er een transitruimte tussen waarin de tijd moet
> worden gedood, alvorens verder te kunnen reizen. Na de sexuele
> revolutie zal de sex worden ingeperkt tot het element van het water, de
> oceaan, terwijl er op het droge geen plaats of tijd meer voor is. Sexen
> doe je elders, in een toeristische ambiance. In deze toekomst is niet
> langer sprake van een vermenging van onbewuste en toegepaste energie.
> De erotieke uitspattingen gaan op eigen rekening: "Als zij in hun
> onderzeese vaartuigen in de diepten willen doordringen, zullen ze zelf
> licht mee moeten nemen. Ook voor lucht, huizen en transportmiddelen
> zullen ze zelf moeten zorgen."
>
> Freud sleutelde een lekkende theorie in mekaar. Het ging hem om het
> doorsijpelen. In de toekomst daarentegen bestaan enkel nog afgesloten
> sferen: water, aarde en lucht. Iedere container heeft z'n eigen outfit,
> voertuig, gebruiken en bewustzijnstoestand. Vrijblijvend mixen van
> kosmos, aarde en onderwereld is uitgesloten en zelfs het switchen is
> een langdurige operatie.
>
> In de Wereld van morgen is spierarbeid is geheel vervangen door zittend
> werk. Wat in het verleden arbeid heette, is in de toekomst gezondheid.
> Bewegen doe je alleen nog om gezondheidsredenen. Op land vinden de
> belangrijkste activiteiten plaats in het gezondheidscentrum. "Terwijl
> men in de medische stoel zit, nemen de elektronische armleuningen en
> andere instrumenten de polsslag, het reactievermogen, de hartslag en
> hartimpulsen, de ademhaling en andere gegevens op." Gezondheid is
> vooral een data aangelegenheid.
>
> In de Wereld van morgen mag niets misgaan met de fysieke conditie. Het
> geconditioneerde lichaam is het centrale punt waarop de macht ingrijpt
> (als we de toekomst mogen geloven). Om de lezertjes te overtuigen van
> deze ingrijpende verandering, geeft het boek het voorbeeld van het
> lichaam dat onder controle van een atomaire grootmacht stond (tijdens
> K.O.1). "Laten we hopen dat het Amerikaanse ministerie van defensie zal
> worden gebruikt als wereldlijk geneeskundig behandelings- en
> onderzoekscentrum, evenals alle ministeries van defensie over de gehele
> wereld, zodat deze gebouwen eindelijk eens een goede functie krijgen en
> oorlog wordt uitgebannen." Het Pentagon wordt Medigon, en de atoomraket
> wordt "een kleine capsule die raiozendertjes bevat en die naar
> verborgen plekken in het lichaam wordt gestuurd." Niet de politieman of
> de politicus zal over ons waken, maar de dokter. "Het zal een van de
> grondprincipes van de geneeskundige praktijk worden om de gezondheid
> van de mens aan een voortdurende controle te onderwerpen en niet te
> wachten tot de ziekte toeslaat." Ziekte = oorlog.
>
> De eerste ruimtevaarders in de jaren zestig stonden model voor deze
> perfecte medische conditie, die door de controle mogelijk werd. De
> astronauten waren voorgangers die hun missie volbrachten (in naam van
> de toekomst) door de oorsprong van de mens te verkondigen. Het lichaam
> kreeg een nieuwe oorsprong toegedicht, het kwam niet langer uit zee
> gekropen, maar was, zoals alles in het universum, opgebouwd uit
> atomen, bouwsteentjes die, vermeldt het boek, "slecht een fractie van
> een milimeter groot zijn". De schepping werd een chemische oerknal. De
> interstellaire ruimte is de religieuze dimensie van het
> toekomstdenken. Via de achterdeur van het ontzag voor de Hogere Sfeer
> kon geruisloos het medisch lichaam worden geá<ántroduceerd en
> geá<ámplanteerd bij de Zukunftjugend.
>
> In ieder toekomstmodel is ingecalculeerd dat men vanuit het heden
> redeneert. Natuurlijk zijn alle opties open. Wat vergeten wordt is het
> verleden, dat daarom altijd weer terugkeert, alle retrobewegingen ten
> spijt. Niet alles wat nog komen gaat, heeft toekomst. Planten, dieren
> en stenen doen sowieso niet mee. De species hebben pas toekomst als ze
> zijn uitgestorven. De dinosaurus is nog nooit zo luidruchtig aanwezig
> geweest als nu (wij wachten op de komst van deze God onder de
> toekomstdieren).
>
> Een ruime hoeveelheid toekomst is nu al gerealiseerd. House als
> toekomstmuziek kan hier en nu worden ervaren. Het verzet van de No
> Future was gericht tegen het werken aan de toekomst. Het wees iedere
> verantwoordelijkheid af, omdat je eigen carriáSáre alleen maar kon
> eindigen in een atomaire extase. Nu de toekomst een feit is, hoeft er
> geen noeste arbeid meer te worden verricht, waar men met pedagogische
> woorden toe moet worden aangezet. De toekomst is niet meer dan een
> verzameling mogelijkheidsruimten, waar het een komen en gaan is en de
> controle het niet voor 't zeggen heeft. "Er bestaat niet á,áá,án toekomst,
> er bestaan 1001 mogelijke."
>
> Wat rest uit de Wereld van morgen is het gezondheidsdispositief.
> Begonnen in de sixties maakt het nog steeds furore. De medische
> controle over het lichaam blijft in aanbouw. De aandacht voor de
> mentale en fysieke staat van het lichaam mag niet verslappen en het
> enthousiasme voor nieuwe apparatuur evenmin. Deze claim is een absolute
> waarheid geworden en er wordt niet langer aan getwijfeld. Verzet tegen
> het gezondheidsdictaat van de apparaten wordt met ziekte bestraft.
> Ongezond gedrag of denken is volstrekt verwerpelijk en leidt tot
> uitsluiting uit de voorzieningen en de representatie. Het spel met het
> verval, de decadentie, versnelde aftakeling en de (eigen) dood wordt
> niet zozeer verboden of bestreden, maar aan z'n lot overgelaten, als
> iets waar je voor gekozen hebt. De ongezonden hebben hun recht op
> toekomst verspeeld en zijn niet langer aangesloten. Maar eenmaal
> ontkoppeld, blijken deze clans jong en vitaal te zijn. De futureshock
> zal zijn dat er leven buiten de toekomst is, ook in de wereld van
> morgen.
>
> ______________________________________________________
> * Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
> * toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
> * open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
> * Meer info, archief & anderstalige edities:
> * http://www.nettime.org/.
> * Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).

 


______________________________________________________
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet
* toegestaan zonder toestemming. <nettime-nl> is een
* open en ongemodereerde mailinglist over net-kritiek.
* Meer info, archief & anderstalige edities:
* http://www.nettime.org/.
* Contact: Menno Grootveld (rabotnik@xs4all.nl).